Romans 1

1Nyaꞌmweihi, Romɨ mwaalyaihi,

Polɨnyɨ nɨmɨre paazɨyaꞌ yɨhyasɨwaabe. Yuneinyɨ Kɨraazɨtɨyai Jizaazareinyɨ gamɨre yaasɨwaꞌwawɨnyainyɨ. Kɨraazɨtɨyai jaka nyɨjɨvwaramaaraka nyɨdahɨlakakeinyɨ nyɨdaasakeinyɨ Apozelɨyainyɨ. Sareinyɨ Gotɨyai yagaala tewaanyaꞌ maryasaabakeꞌ wɨjɨwaakyaꞌneinyɨ nyakakeinyɨ.
2Yagaala tewaanya dazaꞌna sɨnnawɨ Gotɨyai yune naanga nebulyaꞌna kujaaꞌ gamɨnyɨ wɨꞌnawɨjɨwaakyaꞌnera pɨropetɨyara pɨkarya nawɨꞌnya gɨrɨꞌmaaya yɨdayaasasɨ. 3Saꞌ yagaala tewaanyaꞌ gamɨre Gawaalɨvaangerɨnesɨ. Sahwai yɨ, kɨlaaꞌnakei yɨmaꞌnakevɨna, Ne Devitɨmɨre yɨsiwialyɨra. (Devitɨmɨre yɨta savaakɨdaasalyɨra.) 4Yɨ gamɨre kurya tewaanyarɨna, Gotɨyare Gawaalɨvaangerɨnera. Sarei bainɨkeraayabadaaꞌnyɨ Gotɨyai yɨdɨkaavakeꞌna dɨragɨnna wɨjɨwaainyɨna “Sahwai Gotɨyainyɨre Nyɨbwaalɨvaangelyɨra.” Sahwai Jizaazai Kɨraazɨtɨyai nemɨre Naangelyɨra. 5Gotɨyai sara yawɨrakevɨ sahwarɨ yanga gaimwangebulyɨ wɨdaasakebulyɨ maaroine. Gamɨnyɨneba yaꞌneina ajɨmya yuyangɨya yuyara gamɨnyɨ lɨmwabɨzavɨdaaꞌnyɨ kumɨ wɨmɨdɨnyaꞌneꞌna sara maaroine. 6Nabaai sarɨmɨ kwaihɨrɨjɨ Jizaazai Kɨraazɨtɨyai jaka yɨhɨzɨvwaramaarakeihɨlyɨ. 7Yɨ sasareihi, Romɨ mwaalyaihi Gotɨyarɨ sarɨmɨnyɨna wɨvuꞌnadeihi Gotɨyai jaka dara yɨhɨzɨvwaramaarakeihɨlyɨ “Nɨmɨreihi, gɨrɨꞌmaayaihi jɨmaꞌnyɨla!” Yɨ yuya saihɨrɨ Gotɨyai Nenɨmaangelyɨ Naangei Jizaazai Kɨraazɨtɨyalyɨ sanɨdaai yangeꞌna nayaa yɨhɨgaimwagyɨka! Nabaai sarɨmɨre sɨmunyavɨ kwaamuꞌnanyabwi tewaanya yɨhwakyɨka!

Polɨ “Romɨ mwaalyaraavɨ wanganaawɨma!” yawɨrakeꞌnesɨ.

8Sɨnnawɨ davɨdaasɨ “Sarɨmɨ Kɨraazɨtɨyarɨ nayaa lɨmwamanɨgasaꞌna Kwaaka yuyɨmagɨ mwaalyara dɨwɨna yesaihɨlyɨ,” dena Jizaazai Kɨraazɨtɨyarɨna, nɨmɨre Gotɨyarɨ suya wɨdɨvanɨge. 9Saꞌ nebulyaꞌ dareꞌnesɨ. Gotɨyai nɨmɨnyɨna “Nebulyasɨ,” jalɨkurakannelyɨ. Sahware Gawaalɨvaangerɨne yagaala tewaanyaꞌ wɨjɨwaakadɨ nɨmɨre kuryarɨ Gotɨyarɨna wɨdaayadɨnyalyɨ. Yɨ sahwai dara jalɨkurakɨna “Nɨmɨnyɨ nyɨjaꞌne gazagaasagaaꞌ Polɨ Romɨ mwaalyaraavɨna nyɨdadelyɨ.” 10Yuyagaaꞌ Gotɨyarɨ wɨdadɨnyagaaꞌ dara wɨdɨna “Gotɨyaigɨ sɨmunyavɨ sara yawɨꞌdɨzaigɨ ‘Romɨna wawana!’ nɨmɨnne tusaꞌ kyavadaꞌgalaꞌgɨzɨ sagaaꞌ sahwaraayawɨnna yɨlekaanya wɨdeinyɨ.” Sara wɨdɨna yadɨnyainyɨ. 11Sareꞌ dareꞌnesɨ. Sarɨmɨnyɨ yɨhwanganɨdeꞌna nyɨvuꞌnɨvanɨꞌ. Sarɨmɨnyɨna “Kuryaraavɨ dɨragɨnya padaꞌgalayɨvaimwagɨma!” dada Gotɨyare Kuryai yanga kanyɨjaavojɨ nawɨꞌnya saꞌ yɨhɨzaavɨdeinyɨ. 12Saꞌ daꞌdareꞌna “Nɨmɨ dara yawɨꞌmanɨge. Nɨmɨnyɨjɨ Romɨ mwaalyaraavɨjɨ yuyainaavɨ negaimwadaawori nɨmɨ Kɨraazɨtɨyarɨ lɨmwadɨnyabulyɨ nabaai sarɨmɨ lɨmwadɨvɨsabulyɨ nemɨre sɨmunyavɨ dɨragɨnya padaꞌgalayɨvaimwanga neyadesɨ.”

13Nabaai daꞌmujɨyainyɨ “Aꞌmwe nyaꞌmweihi dara nyawɨpɨdɨka! ‘Polɨmɨ dara muvuꞌnyɨvanɨꞌ “Romɨ mwaalyaraayawɨnna wɨlaawɨma!” ’ ” Nɨmɨ sainyɨ kwalaalyagaaꞌ “Romɨna wɨlaawɨma!” wɨdɨ wɨja yena yɨweinyɨra. Yɨsɨla mariꞌbwarakadɨvɨsabwibɨꞌ ajɨmya yuyangɨya pwaraavɨ kujɨwaake sahwara wɨlɨmwagetabaaibɨꞌ sarɨmɨnyawɨnna wɨlaawaꞌmujɨ “Kɨraazɨtɨyarɨ lɨmwabɨka!” dena Romɨyavaakɨdaaꞌnya pwaraavɨ wɨjɨwaakɨdeinyɨ. 14Aꞌmwe kunya yawɨꞌnɨka kwaraavɨnajɨ kunya myawɨrya kwaraavɨnajɨ yɨ yɨwɨridɨvɨsaraavɨnajɨ miwɨrinyadɨvɨsaraavɨnajɨ nɨmɨ tɨvɨkɨta kɨnɨnnakeinyɨ. Tɨvɨkɨta saꞌ Gotɨyai “Pwaraavɨ duzɨwaakya!” nyɨdakevɨne tɨvɨkɨsasɨ. 15Nabaai sasare savɨdaasɨ nɨmɨ sainyɨ yawɨsabwi mɨdɨnyaꞌneinyɨ yɨ Romɨ mwaalya saihɨlyɨyaraavɨjɨ yagaala tewaanyaꞌ wɨjɨwaakyaꞌne saburɨ sɨmunya kuna naanga yawɨꞌmanɨge.

16Yo, sareꞌ dareꞌnesɨ. Nɨmɨ yagaala tewaanyavɨna wagɨla manyɨvwaꞌnyadeinyɨ. Sareꞌ dareꞌnesɨ. Yagaala tewaanya saꞌ gazarazara lɨmwagaꞌbɨzaraavɨ Gotɨyai wɨvadaihasamaaryaꞌne saꞌ Gotɨyare dɨragɨnya dɨꞌnakesɨ. Dɨragɨnya Juyaraavɨdaasɨ nabaai Juyara mamwaalyɨgasaraavɨjɨ wɨvadaihasamaaryaꞌnesɨ. 17Sareꞌ dareꞌnesɨ. Yagaala tewaanya sahɨrɨsavɨ Gotɨyai gamɨnyɨna aꞌmwe yɨdaꞌmaraangeinaavɨ nemwaaihyaꞌneburɨ yoimaꞌdesɨ. Kɨraazɨtɨyarɨ lɨmwagawaari nemɨre sɨmunyarɨ yavadaꞌgalakadeꞌnanyɨ. Lɨmwangebwi gave sabwineꞌnanyɨ. Aayawɨdaaꞌnyɨ yunegaaꞌnannevɨ lɨmwangebwineꞌnanyɨ. Sareꞌ Gotɨyare bukuyavɨ dara dɨnɨkabaaibɨꞌnanyɨ “Pwai Gotɨyarɨ lɨmwade sarerɨna ‘Yɨdaꞌmaraangerɨ wɨmwaaihɨwa,’ dozɨyai yuyagaaꞌ gaala mwaaladelyɨ.”

Aꞌmwe yuyaraavɨna Gotɨyarɨ sɨnna tɨka wɨdaꞌdeꞌnesɨ.

18Sareꞌ yuya dareꞌnanyɨ. Gotɨyarɨ myawɨryaraavɨre sɨmunyangɨ kayaaꞌnanyabwi wɨlaꞌdennajɨ yɨdaꞌmaraangebwi maayanna yadɨvɨsannajɨ Gotɨyai gamɨrebadaasɨ, Sɨgunyavɨdaasɨ gamɨre sɨnna tɨkebwi daanga wɨjaayaꞌnebwi yoimaꞌdevulyɨ. Aꞌmwe sarera kumɨre saburajɨ Gotɨyare nebula sabwi dathɨvaina yadɨvɨsarera. 19Daanga wɨjaayaꞌnebwinanyaꞌna yɨhɨthɨma! Aꞌmwera Gotɨyarɨ yawɨramaata sabura lɨka yulyarɨkaꞌ mɨꞌ. Sareꞌ dareꞌnesɨ. Gotɨyai sahwaraavɨ sɨmunyavɨ mena yɨbwarɨdaakwakengɨ. 20Sareꞌ dareꞌnesɨ. Sɨnnawɨ sagaaꞌ Gotɨyai yuya sa wakyaakegaaꞌdaasɨ aꞌmwera Gotɨyare dɨragɨnya dɨꞌnakeꞌ waragothevɨjɨ gamɨ sahwai Gotɨyare aaya kaavɨlyaꞌ aꞌmweraavɨreꞌbɨsaꞌ mwarikevɨjɨ yawɨramaapɨnerera. “Sahwai Gotɨyalyɨra,” yawɨpɨnerera. Sarewaarɨ tɨnna wangadaanyawaai mɨꞌ. Kɨrɨꞌ Gotɨyai yuyangɨ wakyaakenna tɨnna wangadɨvɨꞌ yawɨramaapɨnewaalyɨ. Sasare savɨdaasɨ “Nɨmɨ myawɨriwa,” dɨpɨnera mɨka! Kumɨresɨra. Yagaainakera mɨka! 21Daanga wɨjaayaꞌnebwinanyaꞌna pɨrɨꞌ yɨhɨthɨma! Gotɨyarɨna yawɨrangadɨvɨꞌ kɨrɨꞌ “Sai nebwina Gotɨya naangelyɨra,” yawɨrangadɨvɨtara mɨꞌ. Sara yadɨvɨꞌ gamɨnne yayaꞌ munya keꞌba makidɨvɨtara mɨꞌ. “Su! Su!” dadɨvɨtara mɨꞌ. Aawaawa. Kumɨre yawɨta sabwi wana navɨꞌnavɨka wiadere. Sara yada kumɨre sɨmunya saꞌ kayaaꞌna yɨmaꞌnyɨna yada jɨhɨnyaꞌ yɨmaꞌnyɨna yadere. 22Kumɨ kayaaꞌna yadɨvɨꞌ dɨragɨnna dɨna “Nemɨ sɨduꞌnakeinera.” Sara yadɨvɨꞌ kɨrɨꞌ sareꞌna sɨduꞌmaayara mwaalɨna. 23Sasarera Gotɨyai mabalyɨ yaderɨ, byaanna naanga kɨnɨnnakerɨ yayaꞌ makina yadɨvɨsabwi buleꞌna wɨjaavadɨvɨꞌ yɨvanɨgaꞌ. Sara yadɨvɨsagaaꞌ yɨlaayaꞌne aꞌmwaꞌmwe, aꞌmwe balyaꞌne saraavɨjɨ yusaraavɨjɨ yɨkurɨyaawiaraavɨjɨ kamaala saraavɨjɨ aꞌmwaꞌmwengɨ yaya makina yadɨvɨsare.

24Sasare savɨ yawɨbwaꞌdei yɨꞌnaraderɨ pɨlɨzɨmaanɨyaraavɨ marɨmwangɨna yadevaaibɨꞌ Gotɨyai sahwaraavɨre kayaaꞌnanya kaavɨlyaburɨ yɨꞌdɨvalamwaaihɨna kyaꞌ kunnya sɨmunya kayaaꞌnanya saburɨ mwagiꞌnamakabada gɨrɨkitaꞌnanyabwi wagɨla wɨvwaꞌnadevwi marɨmwangɨna yadɨvɨsare. Sare yadɨvɨꞌ kumɨ sara pwaraavɨ gɨrɨkitaꞌnanyabwi yɨdɨvɨꞌ kunnya kɨlaakejɨkɨ kwaakeba makwaidaawadɨvɨsare. 25Sasarera Gotɨyarɨne nebulyabwi yagalyaꞌmaꞌna yadɨvɨꞌ kwaasɨyabwi maralɨmwanna yadɨvɨsare. Gotɨyai yuyangɨ wakyaakerɨ yayaꞌ mamakɨlyɨ yadɨvɨꞌ Aaya Kaavɨlyarɨ yɨlaaya yadɨvɨtara mɨꞌ. Aawa. Wakyaaka yuya sangɨna yɨlaaya yadɨvɨsare. Wakyaaka sahwai yuyagaaꞌ yuyagaaꞌ gamɨnne yaya saꞌ munya keꞌbanna nemɨ makɨlyaꞌnei nawɨꞌnya naangelyɨra. Naanga nebulyasɨ.

26Nabaai kayaaꞌnanya sarevɨ Gotɨyai sahwaraavɨ kayaaꞌnanya kaavɨlyaburɨ yɨꞌdɨvalamwaaihɨna. Sara kyaꞌ wagɨla wɨvwaꞌnyaꞌnera kayaaꞌnanyabwina dɨka widevwi yadɨvɨsarera. Sareꞌ dareꞌnesɨ. Yɨ kumɨre aꞌmwe samɨlɨka aꞌmweraavɨrebwina marasɨꞌna yeva pɨmɨlɨkajɨ kwaiyagaala dɨdɨvɨsamɨlɨke. 27Nabaai sabaaibɨꞌ kumɨre aꞌmwe kwara aꞌmwengɨ yaꞌnebwi yagalyaꞌmaꞌna yadɨvɨꞌ kumɨre munya sɨꞌ kumɨre pwaraavɨna dɨka naangeꞌ widada kwala sara kwala pwarajɨ gevwi kayaaꞌnanyabwina wagɨla kɨnɨnnaka sa pwarajɨ yadɨvɨsare. Nabaai kumɨ saraavɨ gɨrɨkitaꞌnanyabwina Gotɨyai wɨrɨvɨkɨryaꞌne daanga kayaaꞌnanya maaꞌdɨvɨsara.

28Sareraavɨ Gotɨyai kayaaꞌnanya kaavɨlyaburɨ yɨꞌdɨvalamwaaihɨna. Kunnya sɨmunyaburɨ Gotɨyarɨna “Nayaa yawɨralɨmwagaana!” myawɨri yadɨvɨtabaaibɨꞌ Gotɨyai “Sahwara sɨmunya pinabɨsaꞌ maapɨka!” dada yɨꞌdɨvalamwaaihɨna. Sara kyaꞌ aꞌmwe sara myaꞌne yuya kayaaꞌnanya dala pɨnɨnna pɨnɨnna yadɨvɨsangɨ. 29Yɨ dara yadɨvɨsangɨ. Kumɨ yuya kayaaꞌnanya sa, yuya gɨrɨkitaꞌnanya sa, yuya tɨganaarya sa, yuya wana kayaaꞌnanaanga sa yadɨvɨsare. Gɨlyɨvɨkɨravɨnakeraavɨna munyɨꞌ kayaaꞌna wiadere. Aꞌmweraavɨ tamakɨna, mayagaala yaasɨwaꞌ damarina, kwaasɨya dɨnyɨna, pwaraavɨna kayaaꞌna yawɨꞌna. Yuya sasare kayaaꞌnanya sa kumɨnyɨ yunebanna warɨkengɨ. Yɨ bulayagaala dadɨvɨsara, 30“Aꞌmwe pwaraavɨre yaya kayaaka yɨgalaana!” dɨna, kuꞌmaayaba wɨdadɨvɨsara, Gotɨyarɨna sɨmɨlɨka wimwaaidera, yagaaibɨraizɨka wɨdadɨvɨsara, “Nɨmɨ pwarabɨtainyɨ mɨꞌ,” yawɨꞌdɨvɨsara, kumɨnne yayaꞌ munya keꞌbanna makinyɨna yadɨvɨsara, kayaaꞌnanya mudɨka sabwi wakɨna yadɨvɨsara, kuvɨnɨmaangeyuraavɨre yagaala sangɨ galazekɨvaina yadɨvɨsara, 31sɨmunya maayara, kunnya yune naanga nebulyavaꞌnanyangɨ nayaa mamɨdɨnyadɨvɨsara, kunnya avaaitawanakeraavɨ nayaa myadɨvɨsara, aꞌmwe pwaraavɨna kale mwiaderera. 32Sasarera Gotɨyare yagaalyaꞌ dakɨnɨkeꞌ nayaa yawɨꞌdɨvɨsare. Dara dɨnɨꞌ “Aꞌmwe sasare sabwi yadɨvɨsara tɨvɨkɨsaꞌna yuna naanga baibɨka! Daanga maapɨka!” Sara yawɨꞌdɨvɨꞌ kɨrɨꞌ kayaaꞌnanya sabwi sara yadɨvɨta gavenna mɨꞌ. Aawa. Aꞌmwe kayaaꞌnanya sasara yadɨvɨta kwaraavɨ “Tewaanna yɨvanɨgaꞌ. Kuna sana jɨla!” wɨdadɨvɨsare.

Copyright information for BYR